- Wstęp
- Siłownik liniowy – działanie i ograniczenia
- Siłownik z ramieniem łamanym – wybawienie z opresji?
- Jaki napęd do bramy na szeroki słupek wybrać?
- Montaż siłowników z ramionami łamanymi
- Podsumowanie
Wstęp
Twoja brama to cudo metalurgii i arcydzieło sztuki kowalskiej! Ale przydałoby się ją zautomatyzować, bo jak leje, to szkoda wysiadać z wozu ;) Tylko masz pewien problem: brama wisi na grubych słupach. Już trochę firm obdzwoniłeś, a słyszysz jedynie, że nie da się normalnym siłownikiem i trzeba stosować podziemny za dużo kasy.
Pół biedy, jak piękna, kuta, ozdobna brama kosztowała kilkadziesiąt tysięcy. Wtedy dodatkową „dyszkę” na podziemny napęd pewnie też da się wysupłać. Ale przecież nie każdy chce wydawać tyle na bramę i napęd. Czy więc rzeczywiście nie ma żadnej innej alternatywy?
Okazuje się, że jest! I o tym między innymi będzie ten artykuł. Omówię w nim, jaki napęd możesz zastosować do bramy na szerokich słupach i dlaczego siłowniki z ramionami łamanymi mogą być dla ciebie wybawieniem. Znajdziesz tu też informacje na temat tego, na co zwrócić uwagę podczas wyboru i montażu takiego napędu. Gotowy? Zaczynajmy!
Siłownik liniowy – działanie i ograniczenia
Najpopularniejszym rodzajem siłowników do bram są oczywiście siłowniki liniowe. Mają swoje niezaprzeczalne zalety, takie jak smukła budowa, niska cena, prosta konstrukcja, duża wytrzymałość i możliwość montażu, gdy do dyspozycji jest niewielka ilość miejsca na słupku. Konstrukcja takiego siłownika przypomina teleskop. Tłok napędzany mechanizmem śrubowym wysuwa się z części stałej, co powoduje zmianę odległości pomiędzy punktami montażu siłownika. Zmiana tej odległości powoduje z kolei obracanie się skrzydła brami i jego otwieranie lub zamykanie.
Siłowniki linowe mają pewien charakterystyczny parametr: skok. Jest to parametr określający różnicę odległości pomiędzy punktami mocującymi w stanie rozłożonym i złożonym. I tak się nieszczęśliwie składa, że ten właśnie skok jest ściśle powiązany z kątem, na jaki skrzydło będzie się mogło otworzyć oraz z wymiarami słupka. Zależność jest mniej więcej taka: im szerszy ma być kąt otwierania bramy lub im dalej jest od kantu słupka do osadzenia zawiasu (odległość Hs, rysunek poniżej), tym większy musi być skok siłownika.
To sprawia, że aby otwierać bramę na taki kąt jak nam potrzeba, gdy skrzydło jest zamontowane na szerokich słupach, potrzebny byłby nieraz siłownik z bardzo dużym skokiem. Niestety siłowniki takie nie są produkowane w tak dużej ilości wariantów, żeby zawsze było z czego wybrać. Na ogół skoki siłowników liniowych zawierają się w granicach 30 – 50 cm. Sprawia to nieraz realny problem w sytuacji, gdy odległość Hs jest zbyt duża.
Siłownik z ramieniem łamanym – wybawienie z opresji?
Dużo bardziej „odporne” na zwiększanie odległości Hs są siłowniki z ramionami łamanymi. Schematycznie układ mechaniczny przedstawiono na poniższym rysunku.
Konstrukcja napędów do bram z ramionami łamanymi jest całkowicie odmienna, niż siłowników liniowych. Wrzeciono wyjściowe siłownika „łamanego” obraca prostym elementem ramienia, do którego jest przymocowane specjalne cięgno. To cięgno jest z drugiej strony zaczepione na skrzydle bramy. Dzięki temu ruch obrotowy wrzeciona wyjściowego siłownika wprost się przekłada na obrót skrzydła bramy na zawiasie.
Zaletą takiego rozwiązania jest to, że odległość Hs może być znacznie większa niż przy zastosowaniu siłowników liniowych aby dało się uzyskiwać pożądane kąty otwierania skrzydeł. Sam siłownik (ramiona łamane) także zajmują mniej miejsca na skrzydle i są bardziej „neutralne” optycznie. Przy ażurowych skrzydłach bramy czasami możemy nie chcieć psuć efektu siłownikiem liniowym, który jest bardziej masywny w budowie. Łamane ramię siłownika znacznie mniej się będzie rzucać w oczy.
Żeby być całkowicie uczciwym, to jeszcze muszę wspomnieć o głównym mankamencie siłowników łamanych. Niestety zajmują sporo miejsca na słupku, a oprócz tego należy jeszcze zapewnić odpowiednią ilość miejsca dookoła słupka. Jest tak z tego powodu, że prosty element ramienia łamanego może zostać obrócony nawet o 180 stopni. Aby było to możliwe, to za siłownikiem musi być odpowiednia ilość miejsca. Może to stanowić problem, kiedy słup bramy jest jednocześnie słupem narożnym posesji. Wtedy bywały przypadki, że w ogrodzeniu musiał zostać wycięty odpowiedni otwór, a składane ramię siłownika przechodziło niejako „do sąsiada”. Ale na szczęście takie przypadki są marginalne.
Jaki napęd do bramy na szeroki słupek wybrać?
Właściwy dobór napędu do bramy to kwestia kluczowa aby system pracował długo, bezawaryjnie i bezpiecznie dla użytkownika. Aby poprawnie dobrać napęd trzeba wziąć pod uwagę następujące parametry:
- długość skrzydła
- wagę skrzydła
- przewiewność skrzydła
- prognozowana intensywność pracy
- odsunięcie zawiasu do krawędzi słupka (czyli wymiar Hs z rysunków)
- kąt otwierania skrzydeł bramy
- ilość miejsca na słupie przeznaczonego na montaż siłownika
Długość, wagę, minimalną przewiewność skrzydła bramy oraz intensywność, z jaką napęd może pracować, zawsze znajdziemy w specyfikacji automatu. To podstawowe parametry, na które trzeba zwrócić uwagę przy wyborze odpowiedniego napędu. Trzeba pamiętać o tym, że specyfikacja to rzecz święta. Nie można do dużej bramy założyć napędu, który według specyfikacji nie jest do niej przeznaczony. To znaczy – można, ale producent będzie miał pełne prawo odmówić wszelkich bezpłatnych napraw gwarancyjnych, ponieważ sprzęt jest używany niezgodnie z jego przeznaczeniem. Więc takie rzeczy to tylko na własną odpowiedzialność ;)
Z kolei maksymalna odległość odsunięcia zawiasów do krawędzi słupka i maksymalny kąt otwierania skrzydeł pozwoli określić, czy wystarczy nam siłownik liniowy, czy potrzebujemy już siłownika z ramieniem łamanym. Jeśli zaś chodzi o ilość miejsca do zamontowania siłownika, to musimy je określić samodzielnie na naszej bramie i porównać to z wymiarami siłownika podanymi w specyfikacji sprzętu. Na tej podstawie będziemy wiedzieć, czy dany sprzęt uda się zamontować w naszych warunkach.
Montaż siłowników z ramionami łamanymi na szeroki słupek
Montaż tego typu siłowników na bramie zasadniczo nie jest bardziej skomplikowany od montażu siłowników liniowych. Wszystkie wymiary montażowe znajdziemy w instrukcjach dołączonych do zakupionego sprzętu. Ponadto producenci oferują czasami dodatkowe narzędzia ułatwiające prawidłowy dobór wszystkich odległości, np. kalkulatory online. Do zamontowania siłownika łamanego nie potrzeba też innych narzędzi niż przy siłownikach liniowych.
Niemniej jednak trzeba zwrócić uwagę na kilka istotnych czynników, aby operacja się udała i pacjent nie umarł ;)
Po pierwsze, upewnij się, że na słupku i dookoła niego jest wystarczająca ilość miejsca, aby mogło się zmieścić składane ramię siłownika. Przykręcona do wrzeciona wyjściowego siłownika część prosta ramienia łamanego musi mieć możliwość swobodnego obracania się razem z wrzecionem. Nie może o nic wadzić ani uderzać.
Po drugie, ściśle trzymaj się wymiarów montażowych, które podaje producent. Siłowniki z ramionami łamanymi „łapią” skrzydło bramy na ogół znacznie bliżej zawiasu niż siłowniki liniowe. Poza tym, ich konstrukcja sprawia, że na mechanizm wewnątrz siłownika działają bardzo duże siły. Montowanie uchwytów na bramie według własnego widzimisię może spowodować wiele złego. Nie tylko brama może się nie otwierać na pożądane kąty, jeśli zabraknie zakresu ruchu ramiona. Sam siłownik także może ulec uszkodzeniu w wyniku nadmiernych przeciążeń, które na niego działają z powodu złej odległości montażu uchwytu na bramie od zawiasu.
Podsumowanie
Brama skrzydłowa obsługiwana przez automat do bez wątpienia dobrodziejstwo! I jak się okazuje, szerokie słupy, na których mogą być zawieszone skrzydła wcale nie muszą być przeszkodą nie do przebycia.
W sytuacji, gdzie „zwykły” liniowy siłownik nie daje rady, niekoniecznie trzeba wchodzić w duże koszty, kupując napęd podziemny. W myśl powiedzenia: „Gdzie Diabeł nie może, tam…” – jak liniowy nie ogarnie tematu, to można użyć takiego z łamanym ramieniem :)
Montaż siłownika z ramieniem łamanym także jest nieskomplikowany, więc bez problemu można sobie poradzić samodzielnie. Ale jeśli ktoś bardzo nie chce sam, to także można montaż zlecić – co kto chce, co kto lubi :)
Gdyby interesowały Ciebie jeszcze jakieś tematy związane z automatyką bramową, to zapraszam na pozostałe artykuły na blogu oraz na nasz kanał YT.
Stay tuned! :)